सोमवार, १७ मार्च, २००८

देवळाचा वाघ आणि कुमाऊंचे आणखी काही नरभक्षक.

जिम कॉर्बेट

हिमालय पर्वताराजीच्या वरच्या अंगाच्या विरळ वस्तीच्या प्रदेशात राहणार्‍या लोकांच्या मनावर अंधश्रद्धांचा केवढा पगडा आहे याची कल्पना, तिथं कधिही न राहिलेल्या लोकांना येणं शक्य नाही. मात्र या अती उंच पर्वतरांगांमध्ये राहणार्‍या साध्यासुध्या निरक्षर गावकर्‍यांच्या अंधश्रद्धा आणि कमी उंचीवर राहणार्‍या सुशिक्षित नि सुसंस्कृत लोकांच्या श्रद्धा यांच्यातील सीमारेषा फारच अस्पष्ट आहे. यांच्या श्रद्धांचा प्रदेश कुठं संपतो नि त्यांच्या अंधश्रद्धांचा कुठं सुरू होतो हे ठरवणं कठीण ...................

देवळाचा वाघ आणि कुमाऊंचे आणखी काही नरभक्षक.
जिम कॉर्बेट
अनुवाद : शरच्चंद्र बडोदेकर
OXFORD University Press.

मंगळवार, ११ मार्च, २००८

भगीरथाचे वारस.

पाऊलखुणा
सांगली जिल्ह्यामधलं रांजणी गाव. या गावातला घरटी एक माणूस लष्करात जातो, याचा रांजणीकरांना अभिमान. ही परंपरा राखणारे बळवंतराव उर्फ नानासाहेब साळुंखे याच गावातले. ते शिपायापासून चढत चढत सुभेदार पदापर्यंत पोहोचले आणि १९४७-४८ साली लष्करी सेवेतून निवृत्त झाले. पुढं वर्षभरातच पोलीसखात्यात हवालदार म्हणून रुजू झाले.
नानासाहेब साळुंख्यांचं पहिलं अपत्य विलास्राव साळुंखे. जन्म २० फेब्रुवारी १९३७ चा. नानासाहेबांच्या बदलीच्या नोकरीमुळं विलासरावांचं प्राथमिक शिक्षण वेगवेगळ्या गावी झालं. माध्यमिक शिक्षणाची काही वर्षं बेळगाव - सांगलीला, तर उरलेली सोलापुरला झाली.
भगीरथाचे वारस.
"पाणी पंचायती"चे प्रवर्तक विलासराव साळुंखे यांच चरित्र.
वीणा गवाणकर
राजहंस प्रकाशन

रविवार, ९ मार्च, २००८

गोष्टी माणसांच्या.

सुधा मुर्ती
लाल भाताची कणगी


माझ्या समाजकार्याच्या निमित्ताने एक गोष्ट आता माझ्या लक्षात आली आहे. अशा आपत्तीनंतर अनेक लोकांची आर्थिक अथवा अन्य काही स्वरूपाची मदत करण्याची इच्छा असते. श्रीमंत लोक जास्त देणगी देत असतील, असा आपला समज असतो; पण ते तितकंसं खरं नाही. त्याउलट मध्यमवर्गीय व कनिष्ठ मध्यमवर्गीय लोकच सढळ हाताने मदत करतात.

गोष्टी माणसांच्या.
सुधा मूर्ती.
अनुवाद : लीना सोहोनी
प्रकाशक : मेहता पब्लिशिंग हाऊस.